თეიმურაზ I (1606-1648) - კახეთის მეფე დავითისა და მოწამე დედოფალ ქეთევანის ვაჟი. აღზრდა-განათლება სპარსეთში, შაჰ-აბასის კარზე მიიღო. პოლიტიკაში სპარსეთის მტერი, მწერლობაში სპარსული ინტონაციების გამტარებელი იყო. სპარსულიდან თარგმნა „იოსებ_ზილიხანიანი“, „ლეილ_მაჯნუნიანი“, „ვარდ_ბულბულიანი“ და „შამი_ფარვანიანი“. ქართულ პოეზიაში მისი დამკვიდრებულია მუნაზარე („გაბაასება“), როგორც ჟანრი, მაჯამა, როგორც სალექსო ფორმა. თეიმურაზ I ითვლება ქართულ სამიჯნურო პოეზიაში ბაგე-ღვინის თემატიკის პირველ მეხოტბედ და ეროვნული თემების პირველ შემომტანად. მისი პოეზიის უმთავრესი მოტივია წუთისოფლის უკუღმართობაზე გლოვა, ხოლო ლირიკაში ჭარბობს სევდიანი ინტონაციები.
- ყდა
- თავფურცელი
- პოემები
- ვარდ-ბულბულიანი
- შამი-ფარვანიანი
- ლეილ-მაჯნუნიანი
- [შესავალი]
- აქა მაჯნუნისა და ლეილის სასწავლოში მიყვანა
- აქა მაჯნუნისაგან ლეილის გამიჯნურება
- [აქა] შეტყობა მოლისაგან მაჯნუნისა და ლეილის მიჯნურობისა და მათი გამოგდება
- აქა ამბავი მაჯნუნის ველად გაჭრისა და მიჯნურობისა
- აქა უშაშროდ სისხლის წახეთქა მაჯნუნისაგან
- მაჯნუნისათვის ლეილის თხოვნა
- მაჯნუნისა და ლეილის ქორწილი
- ქორწილით გამოგდება მაჯნუნისა
- მაჯნუნისაგან გლახად მიდგომა ლეილისა
- ლეილის საზაფხულოდ იალაღზე წასვლა და მაჯნუნის ნახვა
- პოვნა ხადუმთაგან ლეილისა და მაჯნუნისა ერთგან მსხდომისა
- ტირილი და მოთქმა მაჯნუნისაგან ლეილის გაყრისათვის
- აქა ამბავი არაბთა მეფისა ბასრელისა ამირასი
- აქა ქმრის შერთვის დაპატიჟება ლეილისა დედ-მამათაგან
- აქა შვიდთა ხელმწიფეთაგან მოციქულის მოსვლა ლეილის სათხოვნელად.
- წიგნი კეისრისა ლეილის მამასთან ქალის თხოვნისა
- წიგნი სპარსთა მეფისაგან ლაზა ქალაქად ლეილის მამასთან
- წიგნი ყანდაარის მეფისა ლეილის მამასთან ლაზა ქალაქად
- წიგნი ბადახშანის მეფისა ლაზა ქალაქს ლეილის მამასთან
- წიგნი ფრანგთა მეფისა ლაზა ქალაქად ლეილის მამასთან
- წიგნი ბარაინის მეფისა ლაზა ქალაქად ლეილის მამასთან
- წიგნი მაღრიბის მეფისაგან ლაზა ქალაქად ლეილის მამასთან
- წიგნი ლეილის მამისაგან შვიდთა მეფეთა თანა პასუხად მინაწერი.
- აქა სიკვდილი ლეილისა გაუხარებლად
- ლეილას დედისაგან მაჯნუნის გამჟღავნება ლეილის სიკვდილისა
- წიგნი ლეილის მამისაგან ბაღდადის ხალიფასთან მინაწერი
- ლეილის სიკვდილის უკან დედ-მამათაგან სიზმარში ლეილისა და მაჯნუნის სამოთხეში ნახვა
- მიჯნურთ ამბავი იოსებისა და ზილიხანისა
- [შესავალი]
- ამბავი იოსებისა და ზილიხანისა
- აქა გასყიდვა იოსებისა ვაჭართაგან
- სიზმარი ზილიხანისი
- იოსების მიყვანა მისრეთს დიდ-ვაჭართაგან და მეფისაგან სყიდვა
- ზილიხანისაგან გამდლის გაგზავნა იოსებთან
- იოსებისგან ზილიხანის დაურჩება და ღვთის სიყვარული იოსებისა
- მისრ-ეგვიპტის მეცნიერთა მეკერპობა
- მეჯლისი და ლხინი მისრეთის ხელმწიფისა
- ამბავი ბაზიყასი, მისი ხელობა და მისრეთს მისვლა
- ბაზიყასაგან მისრეთს წასვლა.
- სიკვდილი ხელისა ბაზიყასი იოსების გულისათვის
- მეორედ გამიჯნურება ზილიხანისაგან იოსებისა
- იოსების და ზილიხანის ერთგან შეყრა და მეფისგან შეტყობა
- ბრძანებითა ღვთისითა მეფისაგან სიზმრის ნახვა და იოსების ორმოდან ამოყვანა
- სიკვდილი მეფისა და იოსების გახელმწიფება და ზილიხანის შერთვა
- შედარება გაზაფხულისა და შემოდგომისა
- [შესავალი]
- სიტყვა გაზაფხულისა
- პასუხი შემოდგომისა
- პასუხი გაზაფხულისა
- პასუხი შემოდგომისა
- პასუხი გაზაფხულისა
- პასუხი შემოდგომისა
- პასუხი გაზაფხულისა
- პასუხი შემოდგომისა
- პასუხი გაზაფხულისა
- პასუხი შემოდგომისა
- პასუხი გაზაფხულისა
- პასუხი შემოდგომისა
- [ბოლოსიტყვაობა]
- მაჯამა
- [შესავალი]
- I. მზე ცუდ მაშვრალობს
- II. შენთვის ხელმან
- III. მზე უნათლე ჰქმენ
- IV. ტურფა ხარ მშვენიერებით
- V. გაბაასება ღვინისა და ბაგისა
- VI. მზესა შესწრფა მისგან შუქი
- VII. ეშურების ბაგე ვარდი
- VIII. ქება და მკობა ხელმწიფის ალექსანდრესი და დედოფლის ნესტან-დარეჯანისა
- [ბოლოსიტყვაობა]
- წამება ქეთევან დედოფლისა
- ლექსები
- სოფლის სამდურავი
- გრემის სასახლეზე
- თამარის სახე დავით გარეჯას
- ანბანთ-ქება I
- ანბანთ-ქება II
- ანბანთ-ქება III
- ანბანთ-ქება IV
- შვიდთა კრებათათვის
