კალათა

დეტალურად

თეიმურაზ I (1606-1648) - კახეთის მეფე დავითისა და მოწამე დედოფალ ქეთევანის ვაჟი. აღზრდა-განათლება სპარსეთში, შაჰ-აბასის კარზე მიიღო. პოლიტიკაში სპარსეთის მტერი, მწერლობაში სპარსული ინტონაციების გამტარებელი იყო. სპარსულიდან თარგმნა „იოსებ_ზილიხანიანი“, „ლეილ_მაჯნუნიანი“, „ვარდ_ბულბულიანი“ და „შამი_ფარვანიანი“. ქართულ პოეზიაში მისი დამკვიდრებულია მუნაზარე („გაბაასება“), როგორც ჟანრი, მაჯამა, როგორც სალექსო ფორმა. თეიმურაზ I ითვლება ქართულ სამიჯნურო პოეზიაში ბაგე-ღვინის თემატიკის პირველ მეხოტბედ და ეროვნული თემების პირველ შემომტანად. მისი პოეზიის უმთავრესი მოტივია წუთისოფლის უკუღმართობაზე გლოვა, ხოლო ლირიკაში ჭარბობს სევდიანი ინტონაციები.
  • ყდა
  • თავფურცელი
  • პოემები
    • ვარდ-ბულბულიანი
    • შამი-ფარვანიანი
    • ლეილ-მაჯნუნიანი
      • [შესავალი]
      • აქა მაჯნუნისა და ლეილის სასწავლოში მიყვანა
      • აქა მაჯნუნისაგან ლეილის გამიჯნურება
      • [აქა] შეტყობა მოლისაგან მაჯნუნისა და ლეილის მიჯნურობისა და მათი გამოგდება
      • აქა ამბავი მაჯნუნის ველად გაჭრისა და მიჯნურობისა
      • აქა უშაშროდ სისხლის წახეთქა მაჯნუნისაგან
      • მაჯნუნისათვის ლეილის თხოვნა
      • მაჯნუნისა და ლეილის ქორწილი
      • ქორწილით გამოგდება მაჯნუნისა
      • მაჯნუნისაგან გლახად მიდგომა ლეილისა
      • ლეილის საზაფხულოდ იალაღზე წასვლა და მაჯნუნის ნახვა
      • პოვნა ხადუმთაგან ლეილისა და მაჯნუნისა ერთგან მსხდომისა
      • ტირილი და მოთქმა მაჯნუნისაგან ლეილის გაყრისათვის
      • აქა ამბავი არაბთა მეფისა ბასრელისა ამირასი
      • აქა ქმრის შერთვის დაპატიჟება ლეილისა დედ-მამათაგან
      • აქა შვიდთა ხელმწიფეთაგან მოციქულის მოსვლა ლეილის სათხოვნელად.
      • წიგნი კეისრისა ლეილის მამასთან ქალის თხოვნისა
      • წიგნი სპარსთა მეფისაგან ლაზა ქალაქად ლეილის მამასთან
      • წიგნი ყანდაარის მეფისა ლეილის მამასთან ლაზა ქალაქად
      • წიგნი ბადახშანის მეფისა ლაზა ქალაქს ლეილის მამასთან
      • წიგნი ფრანგთა მეფისა ლაზა ქალაქად ლეილის მამასთან
      • წიგნი ბარაინის მეფისა ლაზა ქალაქად ლეილის მამასთან
      • წიგნი მაღრიბის მეფისაგან ლაზა ქალაქად ლეილის მამასთან
      • წიგნი ლეილის მამისაგან შვიდთა მეფეთა თანა პასუხად მინაწერი.
      • აქა სიკვდილი ლეილისა გაუხარებლად
      • ლეილას დედისაგან მაჯნუნის გამჟღავნება ლეილის სიკვდილისა
      • წიგნი ლეილის მამისაგან ბაღდადის ხალიფასთან მინაწერი
      • ლეილის სიკვდილის უკან დედ-მამათაგან სიზმარში ლეილისა და მაჯნუნის სამოთხეში ნახვა
    • მიჯნურთ ამბავი იოსებისა და ზილიხანისა
      • [შესავალი]
      • ამბავი იოსებისა და ზილიხანისა
      • აქა გასყიდვა იოსებისა ვაჭართაგან
      • სიზმარი ზილიხანისი
      • იოსების მიყვანა მისრეთს დიდ-ვაჭართაგან და მეფისაგან სყიდვა
      • ზილიხანისაგან გამდლის გაგზავნა იოსებთან
      • იოსებისგან ზილიხანის დაურჩება და ღვთის სიყვარული იოსებისა
      • მისრ-ეგვიპტის მეცნიერთა მეკერპობა
      • მეჯლისი და ლხინი მისრეთის ხელმწიფისა
      • ამბავი ბაზიყასი, მისი ხელობა და მისრეთს მისვლა
      • ბაზიყასაგან მისრეთს წასვლა.
      • სიკვდილი ხელისა ბაზიყასი იოსების გულისათვის
      • მეორედ გამიჯნურება ზილიხანისაგან იოსებისა
      • იოსების და ზილიხანის ერთგან შეყრა და მეფისგან შეტყობა
      • ბრძანებითა ღვთისითა მეფისაგან სიზმრის ნახვა და იოსების ორმოდან ამოყვანა
      • სიკვდილი მეფისა და იოსების გახელმწიფება და ზილიხანის შერთვა
    • შედარება გაზაფხულისა და შემოდგომისა
      • [შესავალი]
      • სიტყვა გაზაფხულისა
      • პასუხი შემოდგომისა
      • პასუხი გაზაფხულისა
      • პასუხი შემოდგომისა
      • პასუხი გაზაფხულისა
      • პასუხი შემოდგომისა
      • პასუხი გაზაფხულისა
      • პასუხი შემოდგომისა
      • პასუხი გაზაფხულისა
      • პასუხი შემოდგომისა
      • პასუხი გაზაფხულისა
      • პასუხი შემოდგომისა
      • [ბოლოსიტყვაობა]
    • მაჯამა
      • [შესავალი]
      • I. მზე ცუდ მაშვრალობს
      • II. შენთვის ხელმან
      • III. მზე უნათლე ჰქმენ
      • IV. ტურფა ხარ მშვენიერებით
      • V. გაბაასება ღვინისა და ბაგისა
      • VI. მზესა შესწრფა მისგან შუქი
      • VII. ეშურების ბაგე ვარდი
      • VIII. ქება და მკობა ხელმწიფის ალექსანდრესი და დედოფლის ნესტან-დარეჯანისა
      • [ბოლოსიტყვაობა]
    • წამება ქეთევან დედოფლისა
  • ლექსები
    • სოფლის სამდურავი
    • გრემის სასახლეზე
    • თამარის სახე დავით გარეჯას
    • ანბანთ-ქება I
    • ანბანთ-ქება II
    • ანბანთ-ქება III
    • ანბანთ-ქება IV
    • შვიდთა კრებათათვის